DRAGOITXO ARRUNT (Tarentola mauritanica).

Uztaileko erronka Dagroitxo arruntari (Tarentola mauritanica) eskeintzen diogu. Iberiar Penintsulako bi espezie gekonidoetako bat da. Narrasti txikien talde hau, hala ere, munduko beste eskualde batzuetako espezieetan aberatsa da, nagusiki gune tropikaletan. Euskadin espezie hau bakarrik aurkitzen dugu eta duela gutxitik.  10 cm inguru dituen saurioa da, gautarra, eta igotzeko joerak ditu: behatzetan moldaerak ditu, belkroaren antzekoak, eta gainazal oso leunetan gora igotzeko aukera ematen diote, buruz behera ere egon daitekeelarik. Gainera, espezie antropofiloa da, sarritan hiriguneetan aurkitzen dena. Oso ohikoa da gauez ikustea, etxeetak hormetan gora (batzuetan barnean edo sabaian ere bai), farolen argitan bere elikagaia bilatuz: eltxoak, sitsak edo mota guztietako artropodoak.

Bere jatorrizko banaketa, Mediterraneoko klimari lotua dago bere izen zientifikoak iradokitzen duen bezala eta duela urte batzuk hasi zen Penintsulako iparralderantz hedatzen. Jakina da hedapen hau, neurri batean behintzat, giza garraioari esker eman dela: bere igotzeko joeraren eta antropofiloaren ondorioz, sarritan tren-bagoietan edo merkantzietan babesten da eta ondoren hainbat lekutara garraiatzen dute, normalean hiriberri edo eremu urbanizatuetan. Hara iritsitakoan, baliteke, itxuraz, hirietan geratzeko duen joerari eta hiriek dituzten mikroklima bereziari eta ingurumen-baldintzei esker, populazio txikiak ezartzea lortzen du, nahiz eta jatorrizko banaketa-mailatik kanpo egon.

Euskadin duela 15 urte baino gehiagotik ezagutzen da bere presentzia, baina, batez ere, azken urteetan, eta ziurrenik klima-aldaketak lagunduta, badirudi haren populazioak gora egiten ari direla. Espezie honen banaketari buruz dugun ezagutza sendotzeko, ahalik eta aipamen gehien egitera animatzen zaituztegu. Aztertze negatiboak ere baliotsuak dira (nahikoa da '0' bat jartzea aleen zenbaketan).

Batez ere espezie gautarra da, askotan hormak argiztatzen dituzten farolen inguruan ikusten dena, non argiak erakartzen dituen sitsen zelatan egoten den. Hala ere, eguzkiaren azken orduetan ere ikus daiteke, babeslekuren batetik gertu eguzkia hartuz berotzeko, batez ere gure eskualdean, oraindik hotz samarra bere gusturako.

Orain arte bildutako aipamenen banaketa ikus dezakezu esteka honetan.